Pengewichtjes: informatie en fabricage - Karper Idee

Pengewichtjes: informatie en fabricage

 

Al struinend de karpers belagen met een uitgebalanceerd pennetje doet sommige karpervissers het hart sneller laten kloppen. We hebben er in ieder geval respect voor want met de pen vissen is niet altijd even gemakkelijk. Zeker wind en stroming kunnen het vissen met de pen soms behoorlijk lastig maken. Traditionele pensystemen leverden altijd extra weerstand op als deze aangepast werden aan zwaardere omstandigheden. Daarom heeft Karper Idee een gewichtje vervaardigd dat wel tegen deze elementen is opgewassen, en tevens de nauwkeurige beetregistratie van het pensysteem niet negatief beïnvloed.
Het pengewichtje

We noemen het een pengewichtje omdat het gewichtje specifiek voor de penvisserij is gemaakt. Het bestaat uit een ronde, onderin afgeplatte vorm met bovenin een groot draaibaar oog. Hoe het gewichtje ook neerkomt, het richt zichzelf altijd met het oog naar boven zodat deze vrij kan bewegen en daarom amper weerstand op de lijn creëert. In het filmpje is dit duidelijk te zien. Daarbij kan het gewichtje niet in de modder wegzakken en blijft ook tijdens een aanbeet op dezelfde plek staan. Het is afgeleid van onze freeline gewichtjes, waaruit dus dit idee is ontstaan. Voor de theorie erover verwijzen we je graag naar dit artikel over freeline gewichtjes. De onderkant is voorzien van een opdruk wat het gewicht in gram boven- en onderwater weergeeft. We hebben twee soorten vervaardigd; voor algemeen gebruik de 95 en voor wat zwaardere omstandigheden de 128. Het getal 95 houdt in dat het gewicht 9 gram boven- en 5 gram onderwater is, en respectievelijk 12 gram boven- en 8 gram onderwater voor de 128. Ondanks de verschillende massa’s hebben beide gewichtjes dezelfde diameter van 2 cm.

Dit voldoet dus aan de belangrijkste peilers voor een zo goed als weerstandsloos gewichtje:

  • een ruim draaibaar oog
  • een oog die altijd rechtop staat en  zich ten alle tijde boven de bodem bevindt. Dus ook niet plat op (of zelfs in) de bodem kan komen te liggen zoals bij traditionele wartelloodjes
  • een gewichtje dat zijn eigen niet verplaatst tijdens een aanbeet, want verplaatsing levert (maximale) ongewenste weerstand

Montage
Systematische weergave hoe een pengewichtje is in te zetten bij stroming

De bedoeling is dat het gewichtje op de bodem komt te liggen en de pen zodanig wordt uitgelood zodat deze niet uit zichzelf zinkt. Het pengewichtje hangt of trekt niet aan de pen zelf dus de gevoeligheid van de beetregistratie blijft voornamelijk afhankelijk van hoe de pen is uitgelood. Het uitloden van het pennetje kan je met loodhagel doen,  maar in verband met het toekomstige loodverbod gebruiken we voor dit doel steeds vaker stukjes tungsten rigtube. Deze zijn simpel op maat (gewicht) te knippen en te fixeren aan de hoofdlijn door deze bijvoorbeeld tussen stuitjes te plaatsen. Met een stuitje en een kraal (dat uiteraard groter is dan het oog van het pengewichtje) voorkom je dat het gewichtje richting de haak schuift en markeer je tevens de lengte van de onderlijn, die op de bodem ligt. Eventueel kan je de kraal ook op een quick change wartel laten rusten waardoor je te allen tijden gemakkelijk van onderlijn kan wisselen. Maar besef dat dit wel wat extra weerstand oplevert door het extra gewicht van de wartel. Het pennetje peil je uit op een zodanige diepte dat het pennetje boven water blijft. Dit laatste is heel gemakkelijk te realiseren omdat het gewichtje zonder aanpassingen meteen als peillood dienst doet – zet je de pen te ondiep dan trekt het gewichtje namelijk de pen onder.

Toepassing
Meer heb je niet nodig

Het pengewichtje is bedoeld als aanvulling op de reeds bestaande pensystemen, en dan vooral bij (ongunstige) wind(richting) en/of lichte stroming. Het grote voordeel van dit systeem is dat het op dezelfde plek blijft liggen, en dat zonder al teveel in te boeten op de gevoeligheid van de beetregistratie. Wel is het even wennen dat het pennetje bij een aanbeet altijd omlaag wordt getrokken richting het pengewichtje, op welke manier de karper het aas ook pakt. Hou er rekening mee dat bij het aanslaan eerst het gewichtje wordt verplaatst. Vandaar dat we twee versies hebben gemaakt met verschillende (onderwater) gewichten. Pak deze dus zo licht mogelijk als de omstandigheden toelaten. Het is overigens van belang dat het pengewichtje tijdens een aanbeet op zijn plaats blijft liggen; het optillen van het gewichtje tijdens de beet veroorzaakt namelijk ongewenste weerstand waardoor een karper kan besluiten het aas uit te spugen. Het gewicht moet dus precies goed zijn, en dit staat in relatie met de weerstand die nodig is om de pen onder water te trekken. Bij een te zware pen wordt het bodemgewicht sowieso verplaatst en dat is niet de bedoeling. De regel is een pen met een resterend draaggewicht die voldoende is om zichtbaar te blijven in de stroming of wind. Bij freeline-systemen is het vaak zo zwaar als nodig, zo licht als mogelijk.

Momenteel hebben hebben we dit gewichtje reeds 10 jaar in gebruik en is tevens getest door ervaren penvissers. Sommigen hebben ook het gewichtje met succes nagebouwd, waarvoor we dit artikel mede ook geschreven hebben. Nu er zoveel ervaringen mee zijn kunnen we stellen dat het aantal aanbeten dat doorzet (dus waarop aangeslagen kan worden) gemiddeld een factor 2 hoger ligt dan met aan de stroming aangepaste traditionele pensystemen. Daarbij hebben we dit gewichtje ook met succes ingezet onder gunstige omstandigheden, dus bij weinig wind en stroming. Bij dit laatste dient het dan als een (weerstandloos) overlood-gewichtje.

Vervaardiging

Dit gewichtje is niet te koop in de winkels. We hebben een voorraadje voor onszelf en geïnteresseerde vismaten gemaakt. Daarom gaan we laten zien hoe we dit gewichtje gemaakt hebben zodat het voor niet commercieel persoonlijk gebruik kan worden nagebouwd. Mocht er vraag naar komen dan gaan we misschien in de toekomst deze gewichtjes op wat grotere schaal maken en aanbieden.

Foto compilatie over het maken van een powerpen gewicht
In de houten bol wordt het muntlood en de wartel gelijmd

Het gewichtje bestaat uit een houten bal van 2 cm, muntlood (van 7 of 10 gram) en een wartel met een groot soepel draaiend oog. De hulpmaterialen zijn tweecomponentenlijm, jachtlak en schoolbordverf. Het benodigde gereedschap is een boormachine (met houtboren zo groot als de diameter van het muntlood en het wartelhuis) en een ijzerzaag. We beginnen met de wartel doormidden te zagen. Om te voorkomen dat er bij het lijmen lijm in de wartel kan komen, en we daarmee per ongeluk het oog vastzetten, sealen we de open kant dicht met een rond stukje plastic. In de houten bal boren we twee gaten. Eén voor het muntlood en aan de andere kant een gaatje waarin de wartel komt te zitten. Het muntlood en de wartel lijmen we vast met behulp van de tweecomponentenlijm. Zorg dat de gaten mooi opgevuld worden met lijm maar let er wel op dat er geen lijm bovenin de wartel terecht komt.

Als de lijm in de pengewichtjes in spé goed is uitgehard dan kunnen ze worden afgelakt. Eerst maak je ze waterdicht met enkele lagen jachtlak. Hiervoor hebben we jachtlak van Ruwa gebruikt. Daarna kan je ze een stevige en matte uitstraling geven met schoolbordverf. Een voordeel van schoolbordverf is dat deze meestal op waterbasis is gebaseerd wat niet giftig en reukloos is. Desondanks is deze verf toch goed bestand tegen water en heeft een zeer matte en professionele uitstraling.

Walter en Johan


Publicatiedatum 10-03-2016 / laatste update 27-08-2021

Innovatief en creatief platform voor de karpervisser