Zakjes gemaakt van PVA, veel karpervissers hebben het in hun vistas zitten. Het vissen met PVA is dan ook een uitstekende methode om je voer bovenop je haakaas te presenteren, wat reeds menig karper heeft opgeleverd. Daarbij is het bijna onmogelijk om de onderlijn in de knoop te gooien. Redenen genoeg dus om hiermee te vissen. Alleen zijn niet altijd de juiste maten verkrijgbaar voor de doeleinden die je voor ogen hebt. Tevens hebben PVA-zakjes van de bekende merken het nadeel aan de prijzige kant te zijn. En komen sessies met de nodige zeelten en brasems regelmatig voor dan ben je vaak, voordat je er erg in hebt, door de zakjes heen. De hoogste tijd dus om op zoek te gaan naar een alternatief voor deze kant en klare zakjes.
Alternatief
Dankzij een tip van moeders struinden we het internet af op zoek naar… borduurwinkels! We waren lichtelijk verbaasd toen we rollen PVA in verschillende diktes tegenkwamen die klaarblijkelijk worden gebruikt voor het betere borduurwerk. (Het wordt gebruikt als hulpmiddel bij het borduren en lost op in de wasmachine.) Dit is precies hetzelfde materiaal waar we al mee visten en het is geheel biologisch afbreekbaar. De borduurprofessionals noemen het alleen geen PVA maar aquafolie of wateroplosbare folie.
We hebben de dikte van de huidige op de markt zijnde zakjes opgemeten en kwamen tot de conclusie dat 20 micron een gangbare dikte is. De gang naar de digitale borduurwinkel was gezet en we bestelden een rol PVA met een lengte van maar liefst 200 meter bij 15 cm breed. In 2013 kostte dat inclusief verzendkosten nog geen € 30. Naar aanleiding van een vraag kwamen we erachter dat er begin 2016 ook rollen van 50 en 100 meter lengte (bij 15 cm breed en een dikte van 20 micron) te koop zijn. En leuk om te vermelden dat we momenteel zien dat de prijzen nog iets lager zijn gaan liggen. Durf je het niet aan om meteen een flinke voorraad aan te schaffen; er zijn momenteel ook velletjes te koop voor onder een euro mocht je het eens willen uittesten.
Misschien overbodig te vermelden, maar het is uiteraard van groot belang om de rol PVA goed droog op te bergen. Als je de rol in de plastic zak bewaart waarin deze werd geleverd met daarin enkele zakjes silicagel, dan blijft deze mooi droog.
Aan de slag
Voordat we laten zien hoe je een PVA-zakje zelf kunt maken, is het handig eerst iets te vertellen over de ‘lijm’ die je daarvoor nodig hebt. Het mooie van PVA is natuurlijk dat het prima aan elkaar te plakken is met (heel weinig) water. Hiervoor bevochtig je een wattenschijfje of -staafje met een (paar) druppel(s) water. Je kunt ook een klein beetje PVA in water oplossen en dat als lijm gebruiken – dan kun je met nog minder water toe en is het makkelijker te bewerken. Let er op dat opgelost PVA kan bederven, het is immers biologisch afbreekbaar. Bewaar een PVA-oplossing dus niet langer dan een paar dagen.
Om een PVA-zakje van gemiddelde afmetingen te maken snij of knip je 12 cm van de rol aquafolie af. Leg een stuk plat plastic (bijvoorbeeld doorzichtig kaftmateriaal zoals op de foto) op zo’n manier neer dat je een randje (van circa 0,5 cm) aan de lange zijde en de helft van de korte zijde heel licht kan bevochtigen. Vouw vervolgens de PVA in de lengte naar elkaar toe en het zakje is klaar. Je kan eventueel voor de netheid het zakje binnenstebuiten vouwen en weer vorm geven door het voorzichtig op te blazen. Dit is meteen een goede test of het zakje goed aanelkaar is geplakt zodat je tijdens het vissen niet voor verassingen komt te staan. Om een mooi zakje te vouwen vergt in het begin een beetje oefening maar na paar keer heb je zo het gevoel te pakken en weet je ook hoeveel water je moet gebruiken.
Een andere manier om een zakje te fabriceren uit rechthoekige stukjes PVA is met behulp van een smalle koker of een klein flesje. Rol in dit geval het folie om de koker of het flesje en bevochtig het uiteinde waarna je het geheel doorrolt, zoals je een shaggie draait. Op deze manier ontstaat er een kokertje van PVA. Daarin schuif je een mal van dun plastic van zodanige breedte dat het er mooi inpast (in dit voorbeeld is dat rond de 7 cm). Laat een randje PVA aan het einde open, bevochtig de binnenzijde van dit randje en plak het op elkaar. Dit is een snellere methode dan vouwen en is meestal wat minder netjes, maar dat zal de karper een zorg zijn. Na enkele jaren zelf onze zakjes te hebben gemaakt hanteren we eigenlijk alleen nog deze methode. Puur omdat het een betrouwbare maar vooral snelle methode is. Als het een beetje meezit lukt het om 50 zakjes te rollen in een half uurtje. En als ‘lijm’ gebruiken we alleen nog maar water.
PVA-draad
Het is ook mogelijk om PVA-draad te maken uit de rol PVA-folie. Snij of knip een strook van gewenste lengte en circa 1 cm breed van de rol af en bevochtig dat lichtjes; het lost zo inelkaar op tot een stevig draadje. Handig om een sliert boilies, geregen aan de PVA-draad die onderin de haakbocht is vastgeknoopt, te voeren. Maar draad van PVA is natuurlijk ook voor andere doeleinden inzetbaar waaronder het tijdelijk fixeren van visgerei het meest voor de hand ligt.
Rig foam
PVA is trouwens niet geschikt om rig-foampjes van te maken. Dit staat wel vaak op de verpakkingen vermeld (als PVA foam), maar rig foam is niks meer dan op zetmeel gebaseerd opvulmateriaal. Het enige wat PVA en rig foam met elkaar gemeen hebben is dat beiden in water kunnen oplossen, niet geheel onbelangrijk natuurlijk. Deze zetmeelschuimpjes zijn erg goedkoop te verkrijgen, soms liggen er zakken van 100 liter in de bouwmarkt voor nog geen € 8. Dat is maar liefst twintig maal goedkoper dan gemiddeld in de hengelsportwinkel is te verkrijgen. Er zijn ook winkeliers die zelf zo’n bouwmarkt-zak onderverdelen in zakjes, en doorverkopen. (Niet zo lang na het publiceren van dit item.) Het is dus veel voordeliger om zelf zo’n zak bij de bouwmarkt aan te schaffen en te verdelen onder je vismaten. Genoeg om met zijn allen jaren vooruit te kunnen. En met wat mazzel kom je het tegen als verpakkingsmateriaal in de naar jou opgestuurde pakketjes. Even testen onder de kraan en lost het meteen op, dan is het foam gemaakt uit zetmeel en geschikt om te gebruiken als rig foam.
Voordelen
Over de kosten gesproken: je haalt iets meer dan 8 PVA-zakjes van gemiddeld formaat uit één meter folie van 15 cm breed. Dat komt neer op een slordige 1600 zakjes per rol van 200 meter. Uitgaande van een prijs (inclusief verzendkosten) van €30 (2013) voor de rol betekent dit nog geen twee eurocent per zakje. Al gauw voordeliger dan ze kant-en-klaar te kopen. Dus als bij jou de PVA-zakjes er doorheen vliegen dan loont het zeker om ze zelf te gaan maken. En, misschien nog wel belangrijker, je kan zelf het formaat van de zakjes bepalen. We hebben meer dan eens mini zakjes gemaakt, met als hoofddoel om de rig niet in de knoop te gooien. Of wat dacht je van een op maat gemaakte PVA-zak waarin netjes een bal deeg past, om die verre worp wel te kunnen maken? En het was een aangename verassing dat er zowel dunne als dikkere PVA-draad mee te maken valt. Al met al is het buiten de lage kosten voor ons heel handig gebleken om een rol PVA in huis te hebben. En… momenteel is deze nog steeds niet op.
Succes!
Johan
PVA wordt gebruikt in de hengelsport in de vorm van zakjes, netjes en strings om voer en aas bij je haakaas te presenteren. De officiële naam van PVA is polyvinylalcohol, een product dat gemaakt wordt uit polyvinylacetaat door middel van hydrolyse. Het is reukloos, niet giftig, biologisch-afbreekbaar en oplosbaar in water. Na verdamping van het water kristalliseert de opgeloste PVA weer uit. PVA plakt dus in theorie met dezelfde sterkte aan elkaar als het materiaal zelf. Naargelang de kwaliteit van PVA zal het residu, dus het niet oplosbare gedeelte, rond de 1% bedragen.
Publicatiedatum 24-12-2014 / laatste update 17-02-2021