Karpervissen met freelinesystemen. Er zijn diverse mogelijkheden die allemaal hun oorsprong vinden in de begintijd van het karpervissen. Denk hierbij aan het vissen met een pennetje, loodjes die vrij over de lijn kunnen schuiven, of alleen een haak met daaraan een aardappel of een flinke bal deeg. Bij die laatste freelinesystemen is er een waker nodig om een aanbeet te kunnen volgen. Freelinewakers dus, waar we hier de exemplaren gaan behandelen die we hedendaags nog vaak inzetten.

Waaraan moet een freelinewaker voldoen?

Voor een uitgebreide inleiding verwijzen we je graag door naar het artikel Inleiding freelining: de basisprincipes. Samengevat moet een freelinewaker, die tussen molen en voorsteun wordt geplaatst, gemiddeld een massa van 2 gram  bezitten. Na het aanslaan is het belangrijk dat de freelinewaker los komt van de hoofdlijn. Dit moet dus gemakkelijk met de hand te realiseren zijn, of automatisch gebeuren. En als laatste de zichtbaarheid; het goed kunnen zien van de waker is uiteraard belangrijk om een aanbeet te kunnen volgen. Een elektronische beetmelder alleen volstaat niet, want het moment van aanslaan kan alleen goed worden bepaald door de beweging en plaats van de freelinewaker.

Ringwaker uit aluminiumfolie

We beginnen met één van de oudste freelinewakers die we hedendaags nog altijd gebruiken. Een ringwaker gevouwen uit een rol aluminiumfolie wat gebruikt wordt in de keuken. En daarna gevormd tot een rondje. Dat laatste doen we meestal gewoon uit de hand aan de waterkant. Simpel, doeltreffend en goedkoop. Met een watervaste stift kan je het gewicht erop noteren en ze zijn makkelijk plat mee te nemen naar de waterkant.

Voor een ringwaker gemaakt uit aluminiumfolie van 2 gram, knip je een stuk uit de rol van 16 cm lengte. De breedte van een rol alufolie is 30 cm. Deze vouw je dan tot een reepje van 2 tot 3 cm breed bij een lengte van 14 cm. Dus de randjes in de lengte een stukje omvouwen voor een beter resultaat. Even oefenen en het is daarna een fluitje van een cent.

Ringwaker uit aluminium (‘Everclean-waker’)

Eerst even een stukje geschiedenis over de ringwakers. Eind jaren ’70 en begin jaren ’80 maakten we wakers uit tandpastatubes. Ze kregen de nickname ‘Everclean-wakers’, naar een bekend merk tandpasta uit die dagen. Die tubes waren toen nog gemaakt van metaalfolie, tegenwoordig is het kunststof. Echter je kunt nog steeds ringwakers maken uit een tube mayonaise of mosterd, die zijn nog steeds van metaal. En er zijn meer artikelen gemaakt van aluminium, zoals eetschalen. Allemaal goed bruikbaar.

Op de foto zie je de achtereenvolgende stappen; het is van belang dat je alle randen dubbel omvouwt, te beginnen met de lange zijden. Om de vouwlijn te maken gebruik je een stalen liniaal en je wrijft de randjes om met behulp van het bolle handvat van een metalen schaar (dat is sterk, afgerond en niet scherp) op een harde ondergrond zoals een glasplaat. Het stukje folie dat je nodig hebt voor een waker van ongeveer 2 gram is 150 x 28 mm, dus uit 1 tube maak je 3 of 4 wakers. Voordat je gaat vouwen kan je het folie beplakken met aluminiumplakband of plastic folie van welke kleur dan ook. Wit is in het donker (en overdag) het best zichtbaar, veel beter dan zilver.

Tenslotte rol je de waker rondom een malletje, zoals een oud filmdoosje. Door het folie hier een tijdje omheen te bewegen ontstaat warmte waardoor de waker uiteindelijk mooi rond wordt en dat ook (redelijk) blijft.

Hou wel in gedachten dat het een wegwerpproduct is: je kunt ze kwijtraken tijdens de aanslag en niet zelden ga je er bovenop staan. Dus ja, dan is het tijd voor een nieuwe en is alle moeite voor niets geweest. Aan de andere kant kun je de ringwakers heel erg mooi maken, het oog wil ook wat, zeker als je er constant naar zit te turen.

Over dat verfraaien van de aluminium ringwakers, dat gaat uitstekend met plakfolie. Zo kan je thuis vooraf een voorraadje fraaie ringwakers maken. We gebruiken tegenwoordig voornamelijk aluminium dat uit eetschalen is gesneden.

Freelinewaker uit balsahout (freeline hangers)

Deze freelinewakers hebben als voordeel dat door middel van een touwtje deze niet weg kunnen waaien in het water, en door de gespleten rubberen O-ring altijd na de aanslag van de lijn zijn verwijderd. Daarbij zijn ze gemakkelijk goed zichtbaar te maken. Ze kunnen, door ze goed af te lakken, duurzaam worden afgewerkt zodat er geen grote voorraad ervan nodig is. Het is, in tegenstelling tot de eerder genoemde aluminium ringwakers, geen wegwerpproduct. Superhandig dus om er enkele te bezitten, en zelf maken is niet moeilijk.

De balsawakers bestaan uit rond balsahout met diameters van 12, 15 en 20 mm bij een lengte van 30 mm. Met het gewicht van de schroefoogjes erbij krijg je dan wakers met een massa van respectievelijk 2 – 2,5 – en 3 gram. Afwerken met witte verf en in de Ruwa jachtlak of Glitsa parketlak voor een duurzame afwerking zetten. De foto’s spreken voor zich.

Kralenwaker

Deze freelinewaker is een recente creatie. Het heeft als voordeel dat deze ongevoelig is voor wind en er eenvoudig kan worden veranderd van gewicht. Daarbij komt de hoofdlijn automatisch los van de waker tijdens de aanslag zonder verlies van de waker. Een ander bijkomend voordeel is dat de kralenwaker ook kan worden ingezet bij de boltrigvisserij. En net als de balsawaker kan deze duurzaam worden afgewerkt zodat dit ook geen wegwerpproduct is.

Het bestaat uit kralen van 1 gram, die soepel over een stokje kunnen schuiven. De kralen worden bovenin de waker opgevangen door een koord die voorzien is van een rubberen kraal als stopper, die centraal uit het stokje komt. Twee aan elkaar gelijmde kralen dienen als lijngeleiding, en zo ontstaat er een freelinewaker van 2 gram. Door meerdere kralen op de geleiding te leggen is deze te verzwaren, in stappen van 1 gram per kraal. Tijdens het aanslaan worden de kralen over het koord geleid en blijven daar hangen. Het concept is simpel, maar het werkt verrassend goed! Door de binnenkant van de kralen en het stokje te lakken met enkele lagen Glitsa Parketlak PT worden deze buiten duurzaam ook dermate glad zodat er weinig extra weerstand optreedt. De kralen glijden dan reeds over het stokje als je deze horizontaal maar enkele graden uit het lood houdt.

Voor de kralen hebben we beukenhouten exemplaren gebruikt met een diameter van 15 mm. Probeer te zoeken naar kralen met een voorgeboord gat van 5 mm. De exemplaren die wij hebben gebruikt hadden een voorgeboord gat van 4 mm die we hebben uitgeboord naar 5 mm. Op zich geen probleem, maar er is wel een kolomboor voor nodig waar het kraaltje goed in is vast te zetten. De kralen hebben we gekleurd met een permanente marker en voorzien van enkele lagen Glitsa Parketlak PT. Probeer vooral de binnenkant van het gat te voorzien van een gladde afwerking met parketlak, zodat de weerstand tijdens het glijden minimaal blijft.

Voor het stokje gebruiken we beuken rondhout met een diameter van 4 mm. Deze zijn te koop bij de bouwmarkt bij een lengte van 1 meter. Deze hebben we in 2 stukken gezaagd; 60 cm lang voor het gebruik als freelinewaker en de overige 40 cm kan worden gebruikt voor een boltrigsysteem. Een punt om het stokje gemakkelijker in de grond te krijgen maak je simpelweg met een puntenslijper. Aan de andere kant boor je een gat met een diameter van 2 mm ongeveer 1 cm diep, waar het koordje in gaat worden gelijmd. Voor dit touwtje hebben we de leader van leadcore gebruikt, waar het lood uit is gehaald. Maar je kan natuurlijk elk ander koord pakken, zolang het maar stevig is. Aan één kant van deze leader rijgen we een rubberen kraal, smelten enkele millimeters leader tot een bolletje met een aansteker, en plakken de kraal daarop vast met secondelijm. Deze rubberen kraal fungeert als stopper voor de kralen, zodat ze niet van de waker af kunnen afvallen. In de andere kant van de leader lijmen we met houtlijm een stukje cocktailprikker die we dan op haar beurt in het gaatje in het stokje lijmen. De houtlijm telkens goed laten drogen. Daarna kan het stokje simpelweg worden geverfd, of gekleurd met een permanente marker. Aflakken gebeurt met de reeds bekende parketlak. Tussen de laklagen door schuren met korrel 600 zodat het goed hecht en een gladde afwerking krijgt.

De lijngeleider bestaat uit 2 aan elkaar gelijmde kralen. 1 kraal daarvan met een gat van 5 mm is dus voldoende, zolang het geheel maar niet zwaarder dan 2 gram wordt. Het gewicht controleren blijft aanbevolen. Wat we ten opzichte van de losse kralen extra hebben gedaan is het gat bovenin een beetje taps uitschuren zodat, doordat de kracht niet recht van onder komt, de lijngeleiding ook een minimale weerstand bezit. Hierna gaan we deze 2 kralen aan elkaar lijmen. Dit doe je door ze met een ruime hoeveelheid waterbestendige houtlijm aan elkaar te lijmen. Laat ze 24 uur liggen, daarna zitten ze muurvast aan elkaar. Het overbodige gat wordt met vloeibaar hout dichtgemaakt nadat de houtlijm droog is. Daarna kan je deze op dezelfde manier afwerken als de kralen, waarbij we wel de buitenste kraal van de geleider wit of fluorescerend geel hebben geverfd voor een betere zichtbaarheid.

De foto’s spreken voor zich. Het kan her en der waarschijnlijk nog worden verbeterd, dit zijn tenslotte onze eerste exemplaren. Dan denken we vooral aan een metalen staafje, ruimte voor een breekstaafje of grotere kralen van kunststof.

Mocht je gaan freelinen, met welke waker dan ook, succes!

Walter en Johan

---

Publicatiedatum 18-02-2021 / laatste update 19-02-2021