Massale vissterfte in de Zandwiel

Na de flinke vissterfte in 2014, toen afstervend blauwalg de oorzaak was van een kritiek zuurstoftekort, lijkt het nu helemaal gedaan met de Zandwiel te Etten-Leur.

Vele karpervissers zijn hier ooit begonnen met vissen. Vooral in de jaren zeventig was het bijna landelijk bekend dat er in de Zandwiel goed karper was te vangen, dat was toen allemaal niet zo vanzelfsprekend als hedendaags het geval is. Vele bekende karpervissers van toen en nu hebben hun hengel ooit eens uitgegooid in deze prachtige wiel, gelegen in de polder van Zwartenberg.

De laatste (45 jaar oude) karpers van het ooit zo bekende en mooie bestand zijn gestorven (foto: H.S.V. de Kleine Voorn)

Helaas lijdt deze wiel in de zomer (het laatste decennia) onder extreme groei van blauwalg. Jarenlange afsterving van vallend blad en ander organisch materiaal hebben een flinke sliblaag gevormd waardoor de voedingsstoffen in het water flink zijn toegenomen. Tevens heeft de aalscholver-vraat zo goed als alle vis kleiner dan 45 cm geëlimineerd. Doordat er nog maar weinig vis zwom voltrok de stikstofkringloop (het afbreken van voedingsstoffen) zich langzamer. Dit samen met vooral de laag slib, met een overschot aan voedingsstoffen, hebben de plaag van blauwalg veroorzaakt. Ook het kwelwater, wat voor een groot deel afkomstig is van de omliggende akkerbouw en het dempen van een verbindingssloot die in contact stond met een gemaal, hebben hieraan negatief bijgedragen.

De afgelopen week is door de inzettende kou en de korter wordende dagen het afsterven van de blauwalg begonnen. Deze afbraak van blauwalg onttrekt zuurstof uit het water zoals ook in ons artikel over zoetwaterkwaliteit en vissterfte is te lezen. Gevolg was een totaal gebrek aan zuurstof dat zelfs vissen die een ‘tijdje’ met weinig zuurstof kunnen overleven, zoals zeelten en palingen, ook het loodje hebben gelegd. De conclusie is nu dan ook dat helaas zo goed als alle vis is gestorven.

Hopelijk pakt het Waterschap, Staatsbosbeheer en alle andere betrokken instanties dit (nu wel) op zodat in de nabije toekomst de Zandwiel in oude glorie kan worden hersteld. Want ook al is elk viswater belangrijk, je hebt viswater en viswater…

Panorama van de Zandwiel
De Zandwiel in de polder van Zwartenberg